ورزش سلامتی بدنی=تربیت سلامتی روحی
محدوده مجاز تنبیه‌بدنی کودکان ازمنظر روایات اهل بیت(ع)
راوی: مقاله «محدودۀ مجاز تنبیه‌بدنی کودکان ازمنظر روایات اهل بیت(ع)» نوشته محمد رسول آهنگران به تازگی در سومین شماره فصل نامه علمی ـ پژوهشی علوم حدیث53 درج و منتشر شده است.
به گزارش راوی، در چکیده ابتدایی این مقاله آمده است: با مسلم بودن اصل عدم جواز تنبیه بدنی اطفال، این عمل به حکم دلایل شرعی در سه صورت جایز است که عبارت‌اند از: 1. ولی نسبت به فرزند، 2. ولی نسبت به یتیمی که تحت سرپرستی اوست، 3. معلم نسبت به شاگرد. و در هر مورد، محدودیت‌هایی وجود دارد که از جمله مهم‌ترین آنها، رعایت هدف تأدیب و تربیت و پرهیز از انگیزه‌های نفسانی، مانند غضب است که در صورت انجام این عمل با هدفی غیر از تأدیب و تربیت، تنبیه کننده مرتکب عمل حرام شده و قابل مجازات تعزیری است.
محدوده مجاز تنبیه‌بدنی کودکان ازمنظر روایات اهل بیت(ع)
راوی: مقاله «محدودۀ مجاز تنبیه‌بدنی کودکان از منظر روایات اهل بیت(ع)» نوشته محمد رسول آهنگران به تازگی در سومین شماره فصل نامه علمی ـ پژوهشی علوم حدیث53 درج و منتشر شده است.
به گزارش راوی، در چکیده ابتدایی این مقاله آمده است: با مسلم بودن اصل عدم جواز تنبیه بدنی اطفال، این عمل به حکم دلایل شرعی در سه صورت جایز است که عبارت‌اند از: 1. ولی نسبت به فرزند، 2. ولی نسبت به یتیمی که تحت سرپرستی اوست، 3. معلم نسبت به شاگرد. و در هر مورد، محدودیت‌هایی وجود دارد که از جمله مهم‌ترین آنها، رعایت هدف تأدیب و تربیت و پرهیز از انگیزه‌های نفسانی، مانند غضب است که در صورت انجام این عمل با هدفی غیر از تأدیب و تربیت، تنبیه کننده مرتکب عمل حرام شده و قابل مجازات تعزیری است.
علاوه بر این محدودیت، محدودیت سنی هم مطرح است و آن، این که کودک در سنّی باشد که این عمل بر روی او اثر تربیتی داشته باشد و اگر در سنینی باشد که قدرت تشخیص او کامل نشده، تنبیه‌بدنی با هدف تربیتی صورت نمی‌گیرد و از این رو، حرام خواهد بود و اما نسبت به معلم نیز این محدودیت مطرح است که حداکثر تنبیه‌بدنی مجاز از سوی او به مقدار سه ضربه است و بیشتر از آن، جایز نیست. با توجه به این که تنبیه‌بدنی مجاز، فقط با هدف تأدیب و تربیت است، این مسأله شکل، نحوه و دفعات را نیز با محدویت مواجه کرده؛ چنان‌که در این خصوص رعایت شرایط ویژه هم الزامی است.
مؤلف در ادامه می افزاید: امروزه بسیاری از صاحب‌نظران، بویژه روانشناسان، با تنبیه‌بدنی به طور کلی، اظهار مخالفت می‌نمایند و این مخالفت، بخصوص در مورد اطفال با تأکید بیشتری همراه است.در اینجا باید دید که از نقطه نظر شریعت اسلام، بر اساس منابع فقهی، تنبیه‌بدنی چه حکمی دارد؟ در صورت جواز، چه محدودیت‌هایی در این باره وجود دارد؟ محدودیت‌هایی احتمالی از جهات مختلف قابل طرح است که هر یک باید جداگانه و به صورت تفصیلی بررسی شود؛ محدودیت‌هایی چون جنسیت، سنّ، عمل خلافی که به خاطر آن تنبیه صورت می‌گیرد، شکل تنبیه‌بدنی و نوع آن، نسبت میان تنبیه‌کننده و کودک و... که سعی می‌شود در این نوشتار، به صورت مختصر، مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد.
در ادامه می خوانید: بر اساس آیات متعددی از قرآن کریم، حاکمیتْ تنها از آن خداست و حکم هیچ کسی مشروعیت و اعتبار ندارد، مگر آن که مستند به حکم الهی باشد. بر این ـ که به صورت مکرر، در سوره‌های(إِنِ الْحُکْمُ إِلاَّ لِلّهِ)مطلب، آیه‌ای نظیر انعام، آیۀ پنجاه و هفتم و سورۀ یوسف، آیۀ چهلم و شصت و هفتم آمده و آیاتی دیگر دلالت دارند. از این رو، با توجه به این که حق حاکمیت و قانون‌گذاری به صورت انحصاری در اختیار ذات اقدس خدای متعال است، باید دید که مقتضای اصل اولی، وقتی که شک کنیم که آیا تنبیه‌بدنی به طور کلی جایز است یا خیر، چیست؟ در پاسخ می‌توان گفت که اصل، عدم جواز تنبیه‌بدنی است؛ چرا که جایز شمردن این امر نیازمند به حکم شارع است و زمانی می‌توان حکم به جواز کرد که حکم شارع به جواز، احراز گردد و تا حکم به جواز احراز نشود، نمی‌توان به شارع نسبت جواز داد؛ چرا که این عمل مصداق افترا و دروغ‌بستن به اوست که بر اساس آیات فراوانی از قرآن کریم منع و تحریم شده است.
در ادامه این مقاله می خوانید: از روایات فراوانی برمی‌آید که تربیت فرزند، مطلوب شارع مقدس اسلام است. و نیز عقل و عقلا به حسن آن و قبیح بودن ترکش حکم می‌نمایند. حال، آیا می‌توان به مقتضای مطلوب بودن شرعی و عقلی تربیت، حکم به مطلوب بودن تنبیه‌بدنی فرزندان از سوی پدر و مادر نمود؟
در پاسخ باید گفت که با ثابت بودن اصل مطلوبیت تربیت در نزد شارع، نمی‌توان حکم به مطلوب بودن هر شیوه و راهی کرد که ما را به این هدف می‌رساند، بلکه برای اثبات مطلوب بودن راه، نیاز به دلیل از طرف شارع داریم.
در سرتاسر این نوشتار بر اساس منابع شرعی ثابت شده که تنبیه‌بدنی در موارد جایز، فقط به هدف تأدیب و تربیت باید باشد و تنها و تنها در این صورت جایز است و در غیر این صورت، چنان‌که مکرراً تذکر داده شده، عمل مزبور حرام خواهد بود و لذا با توجه به مراعات هدف تأدیب و تربیت، فاصله زمانی میان دو تنبیه، جنسیت، و روحیات خاص کودک هم باید کاملاً ملاحظه شود تا مبادا تنبیه‌بدنی به جای اثر تربیتی، اثر ضد تربیتی داشته باشد.
در آخر مؤلف نتیجه می گیرد: در بررسی موارد جواز تنبیه‌بدنی نسبت به کودکان مشخص گردید که در برخی امور ـ که در فرض انجام آن برای افراد بالغ، شارع مقدس حد قرار داده، مثل زنا و لواط و مانند آن ـ اگر این عمل از سوی نابالغ انجام شود، موجب مجازات تعزیری است و نیز تنبیه‌بدنی کودکان در صورتی هم جایز خواهد بود که تربیت آنها، اعم از تربیت واجب و لازم و یا مستحب ایشان بر تنبیه‌بدنی، توقف پیدا کند و راهی غیر از آن وجود نداشته باشد که در این صورت، هم این عمل جایز خواهد بود و با توجه به روایتی که اطلاق آن ثابت گردید، مشخص شد که به منظور تربیت، بر فرض که راه‌های دیگری وجود داشته باشد، باز تنبیه‌بدنی در صورتی که مفسده برانگیز نباشد و دارای اثر تربیتی باشد نیز این عمل جایز است که البته با توضیحات تقدیم شده، معلوم گردید که تنبیه‌بدنی فقط به قصد تربیت جایز است و در غیر آن، عملی ظالمانه بوده و حرام است.